ઘી ખીચડીનો પૈસો, દોરીયાનો રૂપીયો, વરસાદજી તો આયેગા, દમરીશેર લાયેગા, દમરીતારી ઓટમા, ખારા પાણી પેટમા, ઓટ્ટી કે ચોટ્ટી, ચલ્લી ચોટી, રેલ આવી મોટી, અહુરાગોકલ, પાણી મોકલ, વરસાદજીનું પાણી, તો મીઠ્ઠુંને મીઠ્ઠું!
કેટલાક દાયકાઓ પહેલાં, દરેક નવસારી પારસી છોકરો આ 120 વર્ષ જૂની પારસી કવિતા, ઘી ખીચડીને નર્સરી કવિતાની જેમ જાણતો હતો. નવસારીના ઘણા યુવાનો આજે પણ આ પ્રિય પરંપરાને જાળવી રહ્યા છે! ઘી-ખીચડી એ એક સાંસ્કૃતિક પરંપરા છે જે નવસારીમાં લગભગ 120 વર્ષ પહેલાં દક્ષિણ ગુજરાતમાં આવેલા ભયંકર દુષ્કાળને કારણે શરૂ થઈ હતી. આ સમય દરમિયાન, પારસી છોકરાઓ ભેગા થતા અને દરેક પારસી ઘરો અને મહોલ્લામાં ઘરે-ઘરે જઈને ભિક્ષા (રાંધ્યા વગરના ચોખા, દાળ, તેલ, ઘી અને પાણી) ભેગું કરતા, આ કવિતા ગાતા, આ રીતે વરસાદના દેવોને આશીર્વાદ આપવા માટે આહવાહન કરતા. પાણી સાથેની જમીન, જે ખેતીની પ્રવૃત્તિને ટેકો આપશે અને તેમને ફળદ્રુપ પ્રદેશ સાથે આકર્ષિત થશે, કારણ કે નવસારીના અસંખ્ય પારસી પરિવારો તે સમયે વ્યવસાય તરીકે ખેતી સાથે પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ રીતે સંકળાયેલા હતા.
એકવાર બધી વસ્તુ એકત્રિત કર્યા પછી, અનાજને એકસાથે મૂકવામાં આવે છે અને સ્વાદિષ્ટ ખીચડી રાંધવામાં આવે છે જે પછી ગરીબો, પક્ષીઓ, પ્રાણીઓ અને હાજર રહેલા બધાને પીરસવામાં આવે છે. આ પરંપરા દર વર્ષે, ખાસ કરીને બેહમન મહિનો અને બેહમન રોજના દિને પ્રચલિત છે. આ રીતે નવસારીના થોડા પારસી ઝોરાસ્ટ્રિયન આ પરંપરાને અનુસરે છે તે જોતાં આનંદની લાગણીઓ થાય છે! હિંદુઓ પવિત્ર શ્રાવણ માસની જેમ, ઝોરાસ્ટ્રિયનો બેહમન મહિનાને અનુસરે છે, અને ફકત શાકાહારી આહાર લે છે, જે સંતુલન અને વિપુલતા જાળવવાના પ્રાચીન વિજ્ઞાન સાથે સીધો સંબંધ ધરાવે છે, કારણ કે શિકાર અને માછીમારી (અથવા હવે મરઘાં પણ) પર પ્રતિબંધ છે. ખાતરી કરો કે કુદરત માનવજાત દ્વારા પ્રભાવિત ખોરાક ચક્રના સંતુલનને પુન:સ્થાપિત કરે છે અને સાજા કરે છે.
નવસારીમાં 2023ની ઘી-ખીચડી ઈવેન્ટનું આયોજન નવસારીના પારસી છોકરાઓ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું – સોલી બુહારીવાલા, માલ્કમ વાંદ્રીવાલા, યઝદી કાસદ, હોરમઝ અવારી, સાયરસ બટકી, રયોમંદ જીલ્લા અને ફર્યાઝ ભરડા અને જમવાની જગ્યા સિરવાઈના પાર્ટી પ્લોટ દ્વારા અનાથાશ્રમ પરિસરમાં ભવ્ય રીતે પૂરી પાડવામાં આવી હતી. આ વર્ષો જૂની પરંપરાને જીવંત રાખવા માટે આપણા નવસારીના યુવાન છોકરાઓ ઉત્સાહપૂર્વક ભાગ લે છે તે જોવું ખરેખર હૃદયસ્પર્શી છે!