હું તમારો ચહેરો યાદ કરવા માંગુ છું જેથી જ્યારે હું તમને સ્વર્ગમાં મળીશ, ત્યારે હું તમને ઓળખી શકું અને ફરી એકવાર તમારો આભાર માની શકું.
આ વાક્ય રતન ટાટાના જીવનની એ ક્ષણ હતી જેણે તેમને સાચા સુખનો અર્થ સમજાવ્યો. જ્યારે ભારતીય અબજોપતિ શ્રી રતન ટાટાને એક ટેલિફોન ઇન્ટરવ્યુમાં રેડિયો પ્રસ્તુતકર્તા દ્વારા પૂછવામાં આવ્યું કે, સર તમે જીવનમાં સૌથી વધુ સુખ ક્યારે અનુભવ્યું? પછી તેમણે હૃદયસ્પર્શી જવાબ આપ્યો.
જીવનના ચાર તબક્કામાં મેં સુખની શોધ કરી અને આખરે મને સાચા સુખનો અર્થ સમજાયો.
પ્રથમ તબક્કો પૈસા અને સંસાધનો એકઠા કરવાનો હતો. આ સમય દરમિયાન મને અપેક્ષા મુજબનું સુખ ન મળ્યું. પછી બીજો તબક્કો આવ્યો, જ્યારે મેં કીમતી ચીજવસ્તુઓ અને કપડાં ભેગા કરવાનું શરૂ કર્યું. પણ મને તરત સમજાયું કે આ ખુશીની અસર પણ ક્ષણિક હોય છે, કારણ કે આ વસ્તુઓની ચમક લાંબો સમય ટકતી નથી. ત્રીજો તબક્કો આવ્યો જ્યારે મેં મોટા પ્રોજેકટસ જીત્યા. તે સમયે મારી પાસે ભારત અને આફ્રિકામાં ડીઝલનો 95% પુરવઠો હતો અને મારી પાસે ભારત અને એશિયામાં સૌથી મોટી સ્ટીલ ફેક્ટરી હતી. તેમ છતાં, મેં કલ્પના કરી હોય તેવું સુખ મને મળ્યું નથી. ચોથું અને અંતિમ પગલું પછી ચોથો તબક્કો આવ્યો, જેણે મારા જીવનની દિશા બદલી નાખી. મારા એક મિત્રએ મને વિકલાંગ બાળકો માટે વ્હીલચેર ખરીદવા કહ્યું. લગભગ 200 બાળકો હતા. મેં મારા મિત્રની વિનંતી પર તરત જ વ્હીલચેર ખરીદી. પરંતુ મારા મિત્રએ આગ્રહ કર્યો કે હું તેની સાથે જાઉં અને વ્યક્તિગત રીતે તે બાળકોને વ્હીલચેર ભેટ આપું.
મેં મારા પોતાના હાથે બાળકોને વ્હીલચેર આપી અને તેમની આંખોમાં જોયેલી ખુશીની ચમક મારા જીવનમાં એક નવી અનુભૂતિ લાવી. એ બાળકોને વ્હીલચેરમાં ફરતા અને મજા કરતા જોઈને જાણે કોઈ પિકનિક સ્પોટ પર આવ્યા હોય અને કોઈ મોટી ભેટનો આનંદ માણતા હોય.
મારા જીવની બદલાતી ક્ષણ: હું પાછા જવાની તૈયારી કરી રહ્યો હતો ત્યારે એક બાળકે મારો પગ પકડી લીધો. મેં ધીમે ધીમે મારો પગ છોડવાનો પ્રયત્ન કર્યો, પણ તેણે તેને વધુ જકડી રાખ્યો. પછી મેં ઝૂકીને પૂછ્યું, તને બીજું કંઈ જોઈએ છે?
તે બાળકનો જવાબ જીવન બદલાવનારો હતો. તેણે કહ્યું, હું તમારો ચહેરો યાદ કરવા માંગુ છું જેથી કરીને જ્યારે હું તમને સ્વર્ગમાં મળીશ, ત્યારે હું તમને ઓળખી શકું અને ફરી એકવાર તમારો આભાર માની શકું.
આ એક વાક્યએ રતન ટાટાને ન માત્ર ચોંકાવી દીધા, પરંતુ જીવન પ્રત્યેનો તેમનો દૃષ્ટિકોણ પણ સંપૂર્ણપણે બદલી નાખ્યો. આ અનુભવથી તેમને સમજાયું કે સાચું સુખ અન્યોની સેવામાં છે, ભૌતિક સંપત્તિમાં નહીં.
25 વર્ષથી 87 વર્ષ સુધીના તેમના જીવનની આ સફરમાં આખરે રતન ટાટાને સાચા સુખનો અર્થ સમજાયો, જે નિ:સ્વાર્થ સેવામાં રહેલો છે. દેશના સાચા ભારત રત્ન સ્વ. શ્રી રતન ટાટાજીને ભાવભીની શ્રદ્ધાંજલિ.