ટ્રેન પાટા પર સતત દોડી રહી હતી અને તેની સાથે સુમનના વિચારો પણ દોડી રહ્યા હતા. બારી બહાર જોતાં હું મારી માતા વિશે વિચારી રહ્યી હતી. ગયા વર્ષે ઉનાળાની રજાઓમાં જ્યારે હું મારા બાળકો સાથે મારા માતા-પિતાના ઘરે જતી હતી ત્યારે કેવો ઉત્સાહ અને આનંદ હતો.
વર્ષની સૌથી લાંબી રજા.. જાણે સમય પસાર થતો ન હતો બાળકો પણ તેમની મામી, મામા અને તેમના બાળકોને મળવા માટે ઉત્સાહિત હતા. બાળકો હજુ પણ ઉત્સુક હતા પરંતુ તેમના મનમાં ડર અને ચિંતા હતી. મારી માં હવે ગુજરી ચૂકી હતી અને આ વખતે પહેલીવાર તેમની ગેરહાજરીમાં પીયરના ઘરે જઈ રહી હતી. તેના લગ્નના બે વર્ષ પછી મારા પિતાનું અવસાન થયું, પરંતુ માંએ મારૂં પીયર સંભાળી લીધું હતું હું દર વખતે મારા પિતાને મિસ કરતી હતી પરંતુ જ્યારે મારી માં જીવતી હતી અને હું મારા પીયરે જતી ત્યારે કયારે પણ મને એકલું લાગ્યું નહોતું.
માં પણ મહિનાઓ અગાઉથી મારી રાહ જોતી મને બોલાવતી કેટલી બધી તૈયારી કરી લેતી અને એ થોડા દિવસોમાં તે આખું વર્ષ જીવી લેતી. મારો નાનો ભાઈ અમન અને તેની પત્ની રીતિ પણ સારા હતા, પણ શું બધું હંમેશા જેવું હતું તેવું જ રહેશે માં વિના ઘર ચોક્કસપણે નિર્જન લાગશે, તેનો અધિકાર, નિકટતા તેણીના આવવાની ઈચ્છા, તેના માટેનો પ્રેમ? શું પીયરમાં ઓછું નહીં થઈ ગયું હોય?
જ્યારથી તેની બહેનપણીએ તેને તેના માતા-પિતા પછી તેના પીયરના ઘરની બદલાયેલી હાલત વિશે જણાવ્યું હતું ત્યારથી તેનું મન અજાણ્યા આ ડરથી ઉદાસ હતું તેણીએ પણ વિચાર્યું હતું કે જો પીયરમાં ન ફાવે તો તે જલ્દીથી પાછી આવશે. હું વિચારતી હતી ત્યાં જ સ્ટેશન આવી ગયું. બાળકો પણ અમનની સાથે અમને લેવા આવ્યા. જ્યારે હું ઘરે પહોંચી ત્યારે મને રીતિ એવી જ રીતે મળી જે રીતે મારી માં મને ગેટ પર વારંવાર ચક્કર લગાવતી મારી રાહ જોતી ઉભી રહેતી. જ્યારે હું ઘરની અંદર ગયી મેં જોયું કે મારૂં મનપસંદ શરબત તૈયાર હતું, રૂમ સ્વચ્છ અને સુંદર ફૂલોથી શણગારવામાં આવ્યો હતો. હું સ્નાન કરીને જમવા બેઠી ત્યારે મારી મનગમતી બધી વસ્તુઓ તૈયાર કરવામાં આવી હતી. સાંજે હું માંના ચિત્ર પાસે બેઠી ત્યારે રીતિ ચા લઈ આવી. તેની વાતોથી મારા વિચાર બદલાઈ ગયા. હકીકતમાં માંના ગયા પછી ઘર ઉજ્જડ બની ગયું હતું. દરેક ખૂણે તેની યાદો હાજર હતી. રીતિ પણ તેને મિસ કરતી હતી. અમન રાત્રે તેનો મનપસંદ આઈસ્ક્રીમ લઈને આવ્યો હતો. તે દરેક માટે ભેટ પણ લાવ્યો હતો.
બીજા દિવસથી થોડા દિવસો પાંખો લઈને ઉડી ગયા. બધાને મળવા જવાનું થોડી ખરીદી થોડી મુસાફરી અને રીતિએ તેને ઘણી વખત ચાટ ખાવાનું પણ કહ્યું હતું. માંની ગેરહાજરી છતાં બધું પહેલા જેવું જ થઈ રહ્યું હતું. એ જ સ્નેહ એ જ હળવાશ અને પછી એક દિવસ એણે જોયું કે રીતિ અથાણાના ડબ્બાઓમાંથી અથાણું કાઢી રહી મારા માટે પેક કરી રહી હતી ઘરના મસાલા અને ગામડેથી લાવેલા ગોળ અને બીજી ઘણી બધી વસ્તુઓ. જ્યારે પાછા જવાનો સમય થયો ત્યારે માં જેમ કરતી તેમ બધું રીતિએ મારા માટે કર્યુ હતું.
રીતિએ કહ્યું, દીદી, તમે હજુ થોડા દિવસો રોકાઈ જશો. મારૂં તો મન નથી લાગતું માં તમને જે આપતી તે બધું જ મેં તમારા માટે પેક કરી રાખ્યું છે.
સુમને રીતિને ગળે લગાવી બધા ભય અને શંકા દૂર કરી દીધા. આ એક મહિનામાં તે તેની માંને ખૂબ જ યાદ કરતી હતી, પરંતુ અમન અને ખાસ કરીને રીતિએ તેને એટલો પ્રેમ, આદર અને સ્નેહ આપ્યો હતો કે તે સમજી ગઈ હતી કે તેની માંનું પીયર હજી પણ તેનું જ છે અને હંમેશા રહેશે. જ્યારે રીતિને આ બધું કહેવામાં આવ્યું ત્યારે તેણે કહ્યું, હું સમજું છું, બહેન, લગ્ન પછી છોકરીના પીયરનું શું મહત્વ હોય છે. તમે જાણો છો કે અમે બે બહેનો છીએ. આજે મારી પાસે મમ્મી-પપ્પા છે, પરંતુ અમે બંને એ વિચારીને ડરી જઈએ છીએ કે તેમના પછી અમારૂં શું થશે? હું તમારી પાસેથી તમારૂં પીયર છીનવી લેવાનું વિચારી પણ શકતી નથી. જો કોઈ છોકરી તેના સાસરે દુ:ખી હોય તો તેની માતાનું ઘર તે સ્થાન છે જ્યાં તેણી તેના દુ:ખને વહેંચે છે, થોડું આશ્વાસન મેળવે છે જ્યાં તેની બાળપણની યાદો, યુવાનીનાં સપનાઓ, આનંદ અને બેદરકારી બધું જ તેની માંના ઘરે એટલે કે પીયરમાં હોય છે. તે ફરીથી માતાના ખોળામાં બાળક બની જાય છે, અને તેના પિતાનો સ્નેહ અને તેના ભાઈ-બહેનનો સંગાથ તેને તમામ દુ:ખ અને થાક ભૂલાવી દે છે.
સુમન સ્તબ્ધ થઈ ગઈ. કોણે કહ્યું કે માંના ગયા પછી પીયર નહીં રહે હું ફક્ત તારી ભાભી જ નહીં પણ તારી મોટી બહેન પણ છું તારી જાતને ક્યારેય એકલી ન સમજતી.
હવે પાછા જવાનો સમય આવી ગયો હતો. મારી ભાભી રડી રહી હતી. ફરી આવવાનું અને જલ્દી મળવાનું અને રોજ ફોન કરવાના વચન સાથે, સુમન આજે પાછી જઈ રહી હતી ફરી આવવા માટે. સુમન નસીબદાર છે કે તેની માતા પછી પણ તેનું પીયરના ઘરમાં બધું પહેલા જેવું જ હતું, પરંતુ દરેક સાથે આવું નથી થતું. કેટલાકની સ્થિતિ જ રીતિ જેવી હોય છે અને કેટલાક માટે બધું જ બદલાઈ જાય છે, પરંતુ જો બધું અમન અને રીતિ જેવું હોય અને પછી તમને સુમન જેવો પ્રેમ આપનાર કોઈ મળી જાય તો પીયરની કમી તો હશે જ પણ પ્રેમ કરનાર રીતિ પણ મા સમાન બની જાય છે.