મુક્તાદ અથવા ફ્રવરદેગાનના દિવસો જરથોસ્તી કેલેન્ડરના છેલ્લા દસ દિવસ હોય છે અને દરેક ધર્મપ્રેમી જરથોસ્તીના જીવનમાં ખૂબ મહત્વ ધરાવે છે. આ વર્ષે મુકતાદ 6ઠ્ઠી ઓગસ્ટથી શરૂ થયા છે અને પતેતીએ એટલેકે 15મી ઓગસ્ટ શહેનશાહીએ સમાપ્ત થશે. 16મી ઓગસ્ટે નવું વર્ષ છે જેનો પહેલો દિવસ (રોજ હોરમઝદ) અને પહેલો મહિનો માહ ફરવરદીન 1390 યઝદેઝરદી શહેનશાહી કેલેન્ડર પ્રમાણે.
રોગચાળાને કારણે, બધાં પૂજા સ્થાનો બંધ છે અને ફક્ત પૂજારીઓને જ પૂજા સ્થળોએ પ્રવેશવાની અને વિધિ કરવાની મંજૂરી છે. આથી, નીતિ તરીકે, મોટાભાગની અગિયારીઓએ નિર્ણય લીધો છે કે મુકતાદ સાથે જોડાયેલી તમામ સામાન્ય વિધિઓ કરવામાં આવશે, તે ધાર્મિક ક્રિયાઓમાં ભાગ લેવા માટે ભક્તોને અગિયારી કે આતશ બહેરામમાં પ્રવેશની મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં. આ નિર્ણય સરકારના નિર્દેશોનું પાલન કરવાના હેતુથી અને ભક્તો, યાજકો અને સહાયકોની આ સંકોચક બિમારીનો સંકટ લાવવાની સંભાવનાને ઘટાડવાના હેતુ સાથે લેવામાં આવ્યો છે.
અમે એવા પરિવારોની લાગણીઓને સંપૂર્ણ રીતે સમજી, સહાનુભૂતિ પાઠવીએ છીએ જેમણે તાજેતરમાં જ એક નજીકનું પ્રિયજન ગુમાવ્યું હશે. જો કે, સારા સમાચાર એ છે કે, બધી વિધિઓ અગિયારી અથવા આતશ બહેરામમાં વરસોથી કરવામાં આવે છે અને હવે પણ કરી શકાશે. ફરક માત્ર એટલો જ છે, ભક્તો આ વિધિમાં હાજર નહીં રહી શકે અને કુટુંબના ધર્મગુરૂઓ પર વિશ્ર્વાસ રાખી આ ક્રિયા કરાવી શકશો.
‘ઘરથી મુકતાદ’: સંખ્યાબંધ ભક્તોએ પૂછપરછ કરી છે કે તેઓ ઘરેથી મુક્તાદનું નિરીક્ષણ કરી શકે છે? અમારો પ્રતિસાદ હકારાત્મક છે! ઐતિહાસિક દ્રષ્ટિએ, સમુદાય હંમેશાં ઘરથી મુક્તાદનું પાલન કરતું હતું પરંતુ શહેરીકરણ, નાના ઘરો અને ઘર ધાર્મિક રીતે શુધ્ધ ન હોવાને લીધે સમુદાય ઘરના બદલે અગિયારીઓે તરફ વળ્યું.
મુક્તાદના દિવસો ફ્રવશીનું સન્માન કરે છે, ઉર્વન અથવા આત્માઓનો નહીં! ફ્રવશી અથવા ફરોહર એ દૈવી સાર છે, જે સંપૂર્ણ શુદ્ધ અને સારું છે ફ્રવશી એ આધ્યાત્મિક સાર અથવા શક્તિ છે જે અહુરા મઝદાની દરેક સારી રચનાને આગળ લઈ જાય છે અને તેને વધવા માટે મદદ કરે છે.
ફ્રવશી એ એક પ્રોટોટાઇપ પણ છે, જે માનવામાં આવે છે કે તે બધી સામગ્રી બનાવટ પહેલા અસ્તિત્વ ધરાવે છે. અહુરા મઝદા, એમેશા સ્પેન્તા અને યઝાતા પણ તેમની પોતાની ફ્રવશી હોવાનું મનાય છે. છોડ, પ્રાણીઓ, પર્વતો અને નદીઓની પણ પોતાની ફ્રવશી છે. તેઓ મૃતકોના આત્માઓના વાલીઓ છે અને જીવંત લોકોના જીવનું રક્ષણ અને માર્ગદર્શન આપે છે.
વિચારશીલ બનો: ફ્રવરદેગાન દિવસો દરમિયાન, અમે તેમના નજીકના અને પ્રિય લોકોના ફવશી માટે વિશેષ પ્રાર્થના કરીએ છીએ. રિવાયત એક જરથોસ્તી માટે 6 મહત્વપૂર્ણ ધાર્મિક ફરજોની ભલામણ કરે છે, જેમાંના બેમાં ગંભારનું અવલોકન કરવું અને ફ્રવરદેગાન દિવસોમાં ગુજરી ગયેલા વહાલાઓના ફ્રવશીને યાદ રાખવું શામેલ છે. અન્ય બે ફરજોમાં ‘રાસ્તી (સચ્ચાઈ / ન્યાયીપણાની) અને રાધી (દાન)’ શામેલ છે. અને, અહીં દાન માત્ર ખોરાક, આશ્રય, કપડાં અથવા પૈસા આપવાનું નથી. જે અગત્યનું મહત્વ છે તે ચિંતનશીલ છે, અથવા જેને આપણે સામાન્ય રીતે વિચારશીલ – અન્યની લાગણીઓને ધ્યાનમાં રાખીને, બીજાની સુખાકારી વિશે વિચારશીલ અને સામાન્ય રીતે વિચાર, શબ્દ અથવા કાર્યોમાં સેવાભાવી હોવાનો ઉલ્લેખ કરીએ છીએ. નકારાત્મક વિચારો અથવા કઠોર શબ્દોથી બીજાને નુકસાન ન પહોંચાડો અને તમારા કાર્યોથી પોતાને અથવા બીજાને કોઈ નુકસાન ન થવા દો.
મુક્તાદનું અવલોકન: ફરવરદેગાનના દિવસો શબ્દ સાચા અર્થમાં રજાઓ થાય છે. પારસીઓ પોતાને દુન્યવી બાબતોથી દૂર કરી દેતા અને રાત-દિવસ પ્રાર્થનામાં વ્યસ્ત રહેતા. અઠવાડિયા પહેલા બધા ઘરો સાફ અને નવીનીકરણ કરવામાં આવતા. દિવસ અને રાત અગ્નિ અને ધૂપ સળગાવી રાખવામાં આવતી, ખાસ કરીને તે અલગ ઓરડામાં જ્યાં શુધ્ધ પાણી અને તાજા ફૂલોવાળી પવિત્ર ધાતુની વાઝ, આરસની ટોચની ટેબલ પર રાખવામાં આવે છે. આ આજે પણ જોઇ શકાય છે. કોઈએ અગિયારીમાં પરિવારના ધર્મગુરૂ પર ઔપચારિક કામગીરી સોંપે છે. પરંતુ ઘરે ફૂલો, તેલના દીવા, ધૂપ અને ફળોની ઓફરથી સમાંતર વાતાવરણ પણ બનાવી શકાય છે. ફૂલો ફક્ત કોઈ પ્રિય વ્યક્તિની યાદને તાજી રાખવામાં મદદ કરે છે, તથા શાંતિ, શુદ્ધતા અને પ્રેમનું વાતાવરણ બનાવે છે. ફૂલો, તેલના દીવા, અગ્નિ અને ધૂપ સળગાવવાની સાથે, મુલાકાતીઓનાં માનમાં વર્ચ્યુઅલ સ્વર્ગ પૃથ્વી પર બનાવવામાં આવે છે. ચોક્કસ જો કોઈ ઘર યોગ્ય વાતાવરણ બનાવે છે, તો મુલાકાત લેતા ફ્રવશી તમારા ઘરે ચોકતકસ પધારશે અને તમને આશીર્વાદ પણ આપશે.
ઘરને જ સ્વર્ગ બનાવો: આ રોગચાળા દરમિયાન પણ, આપણે ધાર્મિક ઉત્સાહ અને ધર્મનિષ્ઠા સાથે ફ્રવરદેગાન દિવસોનું અવલોકન કરી શકીએ છીએ. તમારા ઘરને અવેસ્તાની સુખદાયક મંત્રોચ્ચારથી ભરી દો. આ વિશ્ર્વને જીવંત સ્વર્ગ બનાવવાનો પ્રયાસ કરો. સેવાભાવી, દયાળુ અને સમજદાર બનો. તમારા ઘર, તમારા કાર્ય સ્થળ, તમારા પડોશીથી પ્રારંભ કરો. પ્રાર્થના કરો, પણ તમે જે પ્રાર્થના કરો છો તેનો પણ અભ્યાસ કરો.
મુકતાદ એ મુકત આત્મા (મુક્ત ભાવના) વિશે છે. ન્યાયી ફ્રવશીઓને પ્રોત્સાહન આપો, તમારી પોતાની ભાવનાને પણ મુક્ત કરો. નકારાત્મક વિચારો, કઠોર શબ્દો અને દુ:ખદાયક કાર્યોથી તમારી ભાવનાને મુક્ત કરો. હા, ખરેખર, શ્રદ્ધા અને ભક્તિથી ઘરેથી મુક્તાદનું પાલન કરો!