પારસીઓ વારંવાર એવું કહેતા સાંભળીએ છે કે તેઓને તેમના ધાર્મિક મૂળ પર ગર્વ છે. જો કે, શેરીમાં રહેતા સરેરાશ પારસીને જરથોસ્તી હોવાનો અર્થ શું છે તે પૂછવાનો પ્રયાસ કરો અને સંભવત તમે સારા વિચારો, સારા શબ્દો અને સારા કાર્યોનો અતિ-સરળ અને સ્ટીરિયોટાઇપ સંદેશ સાંભળી શકો છો. જો કે આ સિદ્ધાંતો વિશ્વાસના મુખ્ય સ્તંભો બનાવે છે, ધર્મ સારા વિચારો, સારા શબ્દો અને સારા કાર્યો કરતાં વધુ છે.
જરથોસ્તી હોવાનો ગર્વ અનુભવવા માટે ઘણા કારણો (ધાર્મિક, ઐતિહાસિક, સામાજિક અને આર્થિક) છે. જો કે, સૌથી વધુ પ્રેરણાદાયી છે અશો જરથુષ્ટ્રનો કાલાતીત અને સદા સંબંધિત સંદેશ સકારાત્મક અને ફળદાયી જીવન જીવવું. સદીઓથી, તેમનો સંદેશ તાજો અને સુસંગત રહે છે. જરથુષ્ટ્રને રોજ દએપ-મેહર, માહ અરદીબહેસ્ત પર અહુરા મઝદાનું પ્રથમ દર્શન થયું હતું. જરથુષ્ટ નામ અનુસાર, પ્રોફેટએ અહુરા મઝદાને પહેલો પ્રશ્ર્ન પૂછ્યો હતો, અને તેને અહુરા મઝદા તરફથી મળેલા જવાબમાં, સારી જરથુષ્ટિની અપેક્ષા શું છે તેનો ઉત્તમ સારાંશ મળી શકે છે.
પ્રશ્ર્ન એ હતો કે દુનિયાના તમામ લોકોમાં શ્રેષ્ઠ વ્યક્તિ કોણ છે?
અહુરા મઝદાએ જવાબ આપ્યો, જે આશા (સદાચાર)ના માર્ગ પર ચાલે છે; સખાવતી છે; આગનો અને પાણીનો આદર કરે છે; પ્રાણીઓ માટે પણ દયાળુ છે. દસ વર્ષ સુધી, જરથુષ્ટ્રને આ બ્રહ્માંડના રહસ્યો અને રહસ્યો વિશે અહુરા મઝદા પાસેથી સાક્ષાત્કાર પ્રાપ્ત થયો. અંતે, અમેશા સ્પેન્ટાએ જરથુષ્ટ્રને આ રીતે સંદેશ આપ્યો:
બહમન – પ્રાણીઓની સંભાળ રાખવી અને દયાળુ બનવું;
અરદીબહેસ્ત – આગ પ્રગટ કરવા માટે;
શેહરેવર – ધાતુઓનો કુશળતાપૂર્વક ઉપયોગ કરવો (વિનાશક હેતુઓ માટે નહીં);
સ્પેન્દામદર્ર્ – પૃથ્વીને જાહેર કરવા;
ખોરદાદ – પાણીને જાહેર કરવા; અને
અમરદાદ – ઝાડના સામ્રાજ્યની સંભાળ રાખવા માટે.
પવિત્ર અમેશા સ્પેન્ટાના સંદેશમાં ઇકોલોજી અને પ્રકૃતિ સાથે સુમેળમાં જીવવાના કાલાતીત સિદ્ધાંતો જોવા મળે છે. વૈજ્ઞાનિકો આજે આપણને વરસાદી જંગલોનું રક્ષણ કરવા, પાણીને પ્રદૂષિત ન કરવા વગેરે સલાહ આપે છે હજારો વર્ષ પહેલાં જરથુષ્ટે આપણને આ શીખવ્યું હતું.
જો કે હુમ્ત, હુખ્ત, હવરશ્ત (સારા વિચારો, સારા શબ્દો, સારા કાર્યો) ત્રણ શબ્દો છે, જરથુષ્ટ્રના ઉપદેશોનો સારાંશ માત્ર એક શબ્દમાં કરી શકાય છે – આશા – જેનો અર્થ થાય છે.
સત્ય, સદાચાર, દૈવી હુકમ (અથવા કુદરતના નિયમો સાથે સુમેળમાં જીવવું) અને શુદ્ધતાથી જીવવું (વિચાર, શબ્દ અને કાર્ય). ત્યાં એક જ રસ્તો છે, આશાનો. બીજા બધા માર્ગો ખોટા છે. હોશબામમાં અમે પ્રાર્થના કરીએ છીએ, શ્રેષ્ઠ સચ્ચાઈ, ઉત્તમ સચ્ચાઈ દ્વારા, ઓ અહુરા મઝદા, અમે તમારા દર્શન કરીએ અને અમે તમારી નજીક આવીએ અને તમારી શાશ્વત મિત્રતા પ્રાપ્ત કરીએ. આ પ્રાર્થના અનુસાર ભક્ત સવારના ખાતરી આપે છે કે તે/તેણી અહુરા મઝદાને જાણવા અને સમજવાની આકાંક્ષા ધરાવે છે અને તે/તેણી આ અંતિમ અને ઉત્કૃષ્ટ ધ્યેયને પ્રાપ્ત કરવાનો એકમાત્ર રસ્તો સત્યના માર્ગ પર ચાલીને છે. અને, આમ કરવાથી, ભક્ત અહુરા મઝદાની મિત્રતા કમાય છે.
આ આપણા ધર્મની બીજી સૌથી આકર્ષક વિશેષતા છે – કે અહુરા મઝદા એ ડરવા માટેના ભગવાન નથી, પરંતુ એક દેવત્વ છે જેની સાથે મિત્રતા કરી શકાય છે. ધાર્મિક દૃષ્ટિકોણથી, પારસીઓ ગરીબી, વેદના અને ઈચ્છાને અનિષ્ટની વેદના માને છે. ગરીબી, ઇચ્છા, રોગ અને માનવ દુ:ખ દૂર કરવું એ માત્ર ધાર્મિક ફરજ અને પારસી સંસ્કૃતિનો એક ભાગ નથી, પરંતુ આધ્યાત્મિક યોગ્યતાનું કાર્ય છે, જે દુષ્ટ ને નિર્વાહથી વંચિત કરે છે. જો કે ઘણી ધાર્મિક પરંપરાઓ, પ્રત્યક્ષ કે આડકતરી રીતે, સંપત્તિ અને તેના સંપાદનને નીચું જુએ છે, પારસીઓ સંપત્તિને મૂળભૂત રીતે હકારાત્મક માને છે, જો કે તે પ્રામાણિક માધ્યમો દ્વારા પ્રાપ્ત કરવામાં આવે અને તેનો ઉપયોગ ન્યાયી હેતુઓ માટે કરવામાં આવે. જરથોસ્તીઓને મોક્ષ પ્રાપ્ત કરવા માટે બ્રહ્મચર્ય પાળવું જરૂરી નથી. વાસ્તવમાં યોગ્ય સમયે લગ્ન કરીને કુટુંબ ઉભું કરવું એ પોતે આધ્યાત્મિક યોગ્યતાનું કાર્ય છે. જરથોસ્તીને વિશ્ર્વનો ત્યાગ કરવાની અને તપસ્વી જીવન જીવવાની જરૂર નથી – તે પાપ માનવામાં આવશે. જીવન એ અહુરા મઝદાની ભેટ છે અને તેનો અર્થ માણવા માટે છે, સહન કરવા માટે નથી.