ભારતના અગ્રણી ઉદ્યોગપતિઓમાંના એક, રતન તાતા એ તાતા ગ્રૂપ ઓફ કંપનીઝના સૌથી મોટા ભારતીય જૂથના ભૂતપૂર્વ અધ્યક્ષ છે, હાલમાં તાતા ગ્રૂપ ઓફ કંપનીના ચેરમેન એમીરેટસનો હોદ્દો ધરાવે છે, જે કેટલીક મોટી કંપનીઓને જેવી કે તાતા સ્ટીલ, તાતા મોટર્સ, તાતા પાવર, તાતા ક્ધસલ્ટન્સી સર્વિસિસ, ઇન્ડિયન હોટેલ્સ અને તાતા ટેલિસર્વિસિસને નિયંત્રિત કરે છે.
રતન તાતાનો જન્મ 28 ડિસેમ્બર, 1937 ના રોજ નવલ તાતા અને સુનુ કોમિસેરીયેટને ત્યાં થયો હતો, અને તેમની દાદી નવાજબાઇ તાતા દ્વારા તેમને ઉછેરવામાં આવ્યા હતા. તેમના બે ભાઈ છે એક ભાઈ જિમી અને સાવકા ભાઈ નોએલ તાતા. તેમણે 1962માં મુંબઈના કેમ્પિયન સ્કૂલ અને કેથેડ્રલ અને જ્હોન કોનન સ્કૂલમાં અભ્યાસ કર્યો હતો તેમજ 1975માં યુએસએના કોર્નેલ યુનિવર્સિટીમાંથી સ્ટ્રક્ચરલ એન્જિનિયરિંગ સાથે આર્કિટેક્ચરમાં બી.એસ. થયા હતા. તેમણે હાર્વર્ડ બિઝનેશ સ્કૂલ- એક સંસ્થા ત્યાંથી એડવાન્સ મેનેજમેન્ટ પ્રોગ્રામ પૂર્ણ કર્યો.
તેમણે પોતાની કારકીર્દિની શરૂઆત પત્થર ખોદવાના કામથી કરી હતી અને વાદળી કોલર કર્મચારીઓ સાથે ભઠ્ઠામાં કામ કર્યું. આ પડકારજનક નોકરીએ તેમને તેમના કુટુંબના વ્યવસાય માટે વધુ સારી સમજણ અને આદર પ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરી.
તેમણે નેશનલ રેડિયો અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ કંપની લિમિટેડના નિયામક-ઇન-ચાર્જ તરીકે કામ કર્યું હતું અને બાદમાં એમ્પ્રેસ મિલ્સ, સંઘર્ષકારી ટેક્સટાઇલ મિલ ખાતે કામ કર્યું હતું. 1991માં, જેઆરડી તાતાએ તેમને તાતા ગ્રુપ ઓફ કંપનીઝના નવા અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કર્યા હતા, જ્યાં તેમણે સફળતાપૂર્વક ઉદ્યોગોની નાણાકીય સફળતામાં વધારો કર્યો અને તેમના નેતૃત્વ હેઠળ સંસ્થાના વિકાસમાં વધારો કર્યો.
તેમણે મેનેજમેન્ટ અને દ્રષ્ટિકોણને રૂપાંતરિત કર્યું – નવીનતાને અગ્રતા આપવામાં આવી હતી અને યુવા પ્રતિભાઓને ઉમેરવામાં આવી હતી અને જવાબદારીઓ આપવામાં આવી હતી.
તેમના કારભાર હેઠળ, ગ્રુપ કંપનીઓમાં ઓવરલેપિંગ કામગીરી એક સંપૂર્ણ સુવ્યવસ્થિત કરવામાં આવી હતી, ‘સોલ્ટ-ટૂ-સોફ્ટવેર’ જૂથ પહેલાં ક્યારેય નહીં બન્યુ હોય તેવું વૈશ્ર્વિક બન્યું હતું. ટાટા ગ્રૂપના 21 વર્ષના નેતૃત્વ દરમિયાન આવકમાં 40 ગણો વધારો થયો, અને નફો 50 ગણાથી વધુ થયો હતો! તેમણે કોરસ મેળવવા માટે તાતા ટી ને હસ્તગત કરવા ટેટલી, તાતા મોટર્સને હસ્તગત કરવા જગુઆર લેન્ડ રોવર અને તાતા સ્ટીલને હિંમતથી મેળવી. 100થી વધુ દેશોમાં 65% થી વધુ આવક ઓપરેશન્સ અને વેચાણમાંથી આવતી આવક સાથે તાતાએ આ તમામ ઘરેલુ કારોબારને વૈશ્ર્વિક ઉદ્યોગમાં ફેરવી દીધા હતા. રતન તાતા 75ના થતાં, 28 ડિસેમ્બર, 2012ના રોજ તાતા જૂથમાં તેમની કાર્યકારી સત્તાને રાજીનામું આપ્યું હતું.
રતન તાતા અસંખ્ય રાષ્ટ્રીય અને વૈશ્ર્વિક સન્માન પ્રાપ્ત કરનાર છે. તેમણે 2000માં પદ્મ ભૂષણ પ્રતિષ્ઠિત અને 2008માં પદ્મ વિભૂષણ મેળવ્યું હતું, ભારત સરકાર દ્વારા આપવામાં આવેલ સૌથી મોટું સન્માન.
શ્રી રતન તાતાને જન્મદિવસની ખૂબ જ શુભેચ્છાઓ – તે પારસી બ્રહ્માંડમાં તેજસ્વી પ્રકાશ તરીકે ચમકતા રહે!