દક્ષિણ આફ્રિકાના ભારતીય મૂળના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામના પીઢ અને નેશનલ ઓર્ડર્સ પુરસ્કાર હાંસલ કરનાર ડો. ફ્રેની નોશીર જીનવાલા, 12મી જાન્યુઆરી, 2023ના રોજ તેમના ઘરે 90 વર્ષની વયે અવસાન પામ્યા હતા. 1994માં નેલ્સન મંડેલા દેશના પ્રથમ લોકતાંત્રિક રીતે ચૂંટાયેલા રાષ્ટ્રપતિ બન્યા પછી ફ્રેની દક્ષિણ આફ્રિકાના પ્રથમ સંસદીય સ્પીકર હતા.
દક્ષિણ આફ્રિકાના પ્રમુખ સિરિલ રામાફોસાએ શ્રદ્ધાંજલિ શેર કરી, આપણા દેશને બદલવામાં સક્ષમ ફ્રેની જીનવાલાએ આપણા તત્કાલીન નવા બંધારણની નૈતિકતા અને અપેક્ષાઓ દર્શાવી હતી અને કાર્યકર્તાઓ અને નેતાઓના કાયદા ઘડવૈયાઓમાં રૂપાંતર દ્વારા સંસદની ક્ષમતાના નિર્માણમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. આફ્રિકન કિનારાઓથી આગળ, તેણીએ વૈશ્વિક દાખલાઓ અને અનુભવોમાંથી શીખી યોગદાન આપ્યું હતું આપણા યુવા લોકશાહીને એક તરીકે સ્થાન આપ્યું હતું. રાષ્ટ્ર અને રાજ્યના કાયદાકીય, કારોબારી અને ન્યાયિક ઘટકો વતી હું, ડો. જીનવાલાના પરિવાર, તેમના ભત્રીજાઓ સાયરસ, સોહરાબ અને ઝવેરેહ અને તેમના પરિવારો પ્રત્યે નિષ્ઠાપૂર્વક સંવેદના
પાઠવું છું.
25 એપ્રિલ, 1932ના રોજ જન્મેલા ફ્રેની જીનવાલા ભારતમાંથી સ્થળાંતર કરીને આવેલા કેટલાક પારસી પરિવારોમાંના એકના પૌત્રી હતા. તેણીએ તાંઝાનિયામાં દેશનિકાલમાં આફ્રિકા નેશનલ કોંગ્રેસની સ્થાપના કરવામાં મદદ કરી હતી. તેમણે રંગભેદ વિરોધી સંઘર્ષમાં ભાગ લીધો અને એક શૈક્ષણિક, વકીલ, કાર્યકર, પત્રકાર અને રાજકીય નેતા તરીકે દક્ષિણ આફ્રિકાના લોકશાહી વ્યવસ્થા માટે લડ્યા હતા.